یونولیت‌ها اولین بار در سال 1839 کشف‌شده و در سال 1937 برای اولین بار تجاری‌سازی شدند. امروزه یونولیت به جایگزین بسیار مناسبی برای بسیاری از مصالح ساختمانی مانند بلوک‌های سفالی و سیمانی، دیوار و … تبدیل شده‌اند و در بخش‌های مختلفی از ساختمان استفاده می‌شوند. امروزه استفاده از سقف‌های بتنی و تیرچه کاملاً منسوخ شده و جای خود را به یونولیت‌ها داده‌اند. یونولیت‌ها دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی هستند و همین موجب شده است که برتری‌ها و مزایای متعددی نسبت به تیرچه‌های سقفی در صنعت ساختمان‌سازی داشته باشند. در ادامه مطلب به بررسی مهم‌ترین مزایای استفاده از یونولیت در سقف‌ها پرداخته خواهد شد.
مزایا و معایب سقف‌های تیرچه‌بلوک
سقف‌های تیرچه‌بلوک را می‌توان به‌عنوان یکی از پرکاربردترین نوع سقف‌های ساختمانی دانست که در آن از تیرچه‌ها به‌عنوان تیر فرعی و بلوک‌های توخالی سبک بتنی برای پر کردن فضای خالی بین آنها استفاده می‌شود. این نوع سقف‌ها دارای مزایا و معایب منحصربه‌فردی است. از مهم‌ترین مزایای این سقف‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اجرای این سقف‌های نیازی به نیروی متخصص و تجهیزات ویژه ندارد.
- به دلیل شمع بندی حین اجرای سقف لرزش کمی دارند.
- قالب‌بندی زیر سقف‌ها فقط با شمع بندی و نصب چهار تراش در فاصله‌های مشخص انجام شده و نیازی به قالب‌بندی و آرماتوربندی سقف‌های بتن‌آرمه توسط نیروهای متخصص ندارد.
- تیرچه و بلوک پیش‌ساخته بوده و نیازی به نیروی انسانی ندارد.
- در کاهش مصرف بتن مؤثر هستند و مقاومت بالایی در برابر نیروهای افقی دارند.
- وزن کمی دارند و حمل‌ونقل آنها ساده است و بتن کششی با بلوک جایگزین می‌شود.
- امکان اجرای همزمان چند سقف بدون استفاده از جک‌های زیرسقفی وجود دارد.
- در برابر آتش‌سوزی مقاومت بالایی دارد.
سقف‌های تیرچه‌بلوک در کنار مزیت‌های عنوان شده دارای معایبی نیز می‌باشند. مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- در سقف‌های قوسی و مثلثی شکل محدودیت دارد.
- از صلبیت لازم در مقایسه با سقف دال بتنی و کامپوزیت برخوردار نیست.
- ممکن است پاشنه تیرچه شکسته شود.
- حداکثر می‌توانند دهانه 8 متری سقف‌ها را پوشش دهند.
- ممکن است به دلیل کم‌کاری نیروها در جوشکاری میلگردها ایمنی کافی نداشته باشد.
مزایای استفاده از یونولیت نسبت به تیرچه‌های سقفی
همان‌طور که گفته شد سقف‌های تیرچه‌بلوک اگرچه می‌توانند مزایای متعددی داشته باشند اما از معایب زیادی نیز برخوردار هستند و ممکن است در هنگام حوادثی همچون زلزله و آتش‌سوزی خسارت‌های جبران‌ناپذیری در ساختمان‌ها به بار بیاورند. استفاده از یونولیت‌ها در سقف ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی می‌تواند مزایای متعددی نسبت به سقف‌های تیرچه‌بلوکی داشته باشد که مهم‌ترین آنها به شرح زیر هستند:
ایجاد دهانه‌های بلند و حذف ستون‌های مزاحم
سقف‌های یونولیتی برخلاف سقف تیرچه‌بلوک از تیرچه‌های متعامد و یک دال فوقانی ساخته می‌شود که به شکل درجا آرماتوربندی و بتن‌ریزی شده و همین باعث می‌شود که این سقف‌ها صلبیت و مقاومت خمشی بسیار بیشتری داشته باشند. یونولیت‌ها امکان ایجاد سقف‌هایی با دهانه‌های بزرگ را فراهم می‌کنند و به‌عنوان سقف‌های دال بتنی شناخته می‌شوند درحالی‌که سقف تیرچه‌بلوک سقف‌هایی با عملکرد یک‌طرفه هستند و دهانه‌های کوتاهی دارند.
حذف کامل تیرهای میانی
زمانی که از یونولیت سقفی در سقف‌ها استفاده می‌شود این امکان وجود دارد که تیرهای میانی کاملاً حذف شوند و از سقف یونولیتی به‌عنوان یک سقف دال بتنی استفاده کرد. حذف تیرهای میانی می‌تواند فواید متعددی در ساختمان‌سازی داشته باشد که مهم‌ترین آنها شامل افزایش ارتفاع مفید طبقات، کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز، کاهش ارتفاع خاک‌برداری و اجرای راحت سقف‌ها می‌باشند. این در حالی است که سقف‌های تیرچه‌بلوک باید حتماً از دهانه‌های قاب خمشی که شامل تیرها و ستون هستند استفاده کنند تا بتوانند بار سقف را به‌خوبی مهار کرده و انتقال دهد.
حذف ارتعاش‌های سقف و عایق‌بندی صوتی
یکی از برجسته‌ترین معایب و مشکلات سقف‌های تیرچه‌بلوک داشتن ارتعاش در سقف در زمان بهره‌برداری است. این سقف‌ها همچنین عایق مناسبی برای صدا نیستند و ممکن است آرامش افراد را در ساختمان‌های مسکونی تحت تأثیر قرار بدهد. از جمله مهم‌ترین مزایای استفاده از یونولیت در سقف‌ها این است که چنین مشکلاتی ندارند و با توجه به وجود تیرچه‌های منظم و متعامد، صلبیت بالایی دارند. ازآنجایی‌که در بلوک‌های یونولیت حفره‌های مختلف و متعددی وجود دارد به‌راحتی می‌توانند صداها را جذب کرده و مانع از انتقال آن شوند.
کاهش وزن کلی ساختمان‌ها
ازآنجایی‌که بیشتر از 90 درصد از یونولیت‌ها از هوا تشکیل شده است وزن بسیار سبکی دارند به‌گونه‌ای که هر بلوک سقفی حدوداً 7 تا 8 کیلوگرم وزن دارد درحالی‌که می‌تواند به‌تنهایی به اندازه 5 بلوک سفالی فضا را پر کند. این ویژگی بارز یونولیت‌ها باعث می‌شود که در وزن نهایی ساختمان تأثیر بسیار زیادی داشته باشد و وزن ساختمان به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کند. امروزه علاوه بر بلوک‌های یونولیتی می‌توان از دیوارهای پیش‌ساخته تری دی پنل سقفی نیز استفاده می‌شود که در کنار وزن کمی که دارند می‌توانند فضای زیادی از سقف را پوشش دهند.
حذف بلوک سیمانی و تیرچه پیش‌ساخته
بلوک‌های سقفی یونولیتی جایگزین بلوک‌های سفالی و سیمانی می‌شوند و این امر می‌تواند در کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز و مصالح مختلف مؤثر باشد. قالب‌های یونولیت نیز غیرماندگار هستند و می‌توانند به کرات مورد استفاده قرار بگیرند. با توجه به آنکه در سقف‌های یونولیتی محدودیتی در کارگزاری آرماتور وجود ندارد و آرماتوربندی درجا انجام می‌شود لزومی برای استفاده از تیرچه‌های پیش‌ساخته وجود ندارد. بلوک‌های سیمانی در زمان حوادثی همچون زلزله ممکن است خرد شده و خسارت‌های زیادی ایجاد کنند.
عدم کرمو شدن بتن سقف
یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که در سقف‌های تیرچه‌بلوک وجود دارد و معمولاً مورد توجه قرار نمی‌گیرد کرمو شدن بتن است که در هنگام زلزله نمایان می‌شود. در این نوع سقف‌ها و در زمان بتن‌ریزی آب بتن به‌سرعت توسط بلوک‌ها جذب می‌شود و این باعث می‌شود قبل از صاف شدن و ویبره شدن آن سفت شده و کارایی خود را از دست بدهد و در نهایت کرمو شود. از جمله مزایای استفاده از یونولیت جلوگیری از کرمو شدن بتن سقف است. ازآنجایی‌که بلوک‌های یونولیتی در برابر نفوذ و جذب آب مقاومت بسیار بالایی دارند چنین مشکلی نداشته و بتن به‌خوبی صاف و ویبره شده و کاملاً یکدست می‌گردد.
افزایش سرعت ساخت‌وساز
همان‌طور که گفته شد یونولیت‌ها دارای وزن بسیار سبکی هستند و حمل‌ونقل و نصب آنها بسیار ساده است و نیازی به تخصص و مهارت ندارد. با توجه به آنکه بلوک‌های یونولیتی مورد استفاده در سقف‌ها می‌توانند فضایی معادل 5 بلوک سیمانی را پوشش بدهند می‌توانند سرعت ساخت‌وساز ساختمان را به شکل قابل توجهی افزایش بدهند.
نظارت کامل بر نحوه انجام کار
از دیگر مزایای استفاده از یونولیت در سقف ساختمان نظارت کامل بر نحوه انجام کار است چرا که در این سقف‌ها، تیرچه‌های بتنی درجا آرماتوربندی و بتن‌ریزی شده و پیش‌ساخته نیستند. تیرچه‌های مورد استفاده در سقف‌های تیرچه‌بلوک معمولاً در کارگاه‌های مختلف تولید می‌شوند و ممکن است از کیفیت مناسبی برخوردار نباشند و در نهایت کیفیت ساخت‌وساز پایین بیاید چرا که ممکن است کارگاه‌های تولیدی از میلگرد و بتن مناسب و کافی در تولید تیرچه‌ها استفاده نکنند.
صرفه‌جویی در انرژی‌ها
از مهم‌ترین مزیت‌هایی که سقف‌های یونولیتی دارند جلوگیری از هدر رفتن انرژی است. این مواد در برابر حرارت مقاومت بسیار بالایی دارند و مانع از ورود و خروج حرارت و دما می‌شوند و می‌توانند باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های مختلف شوند. از انواع دیگر یونولیت‌ها مانند ورق یونولیت و یونولیت‌های دیواری می‌توان در بخش‌های مختلف ساختمان برای عایق‌بندی ساختمان استفاده کرد.
